Ogórecznikowate
Podobno dawno temu rycerzom ruszającym do boju podawano puchar wina z kwiatami ogórecznika, który miał zapewnić męstwo. Z kolei kwiatki niezapominajki miały wspomóc pamięć damy, która winna była wiernie czekać powrotu swego rycerza z pola bitwy. Do leczenia ran i złamań stosowano żywokost, a jeśli oczekująca dama z tęsknoty zapadła na suchoty serwowano jej miodunkę. Wszystkie te rośliny należą do rodziny ogórecznikowatych. Żywokost i miodunka to byliny, niezapominajka jest dwuletnia, a ogórecznik to roślina roczna. Nazwa ogórecznik odnosi się do smaku liści i młodych pędów do złudzenia przypominającego świeże ogórki. Kwiaty ogórecznika można dodać do letnich herbat - zaparzone zachowują błękitny kolor, ale nie zmieniają znacząco smaku. Można je też zamrażać w kostkach lodu. Żywokost i miodunka sprawdzają się jako rośliny okrywowe w ogrodach o leśnym charakterze, ale na raczej żyznych glebach. Szczególnie miodunka z racji wzoru białych plamek na liściach dodaje uroku rabatom. Niezapominajka i ogórecznik mogą rozsiewać się same, a jedyne czego nie powinno im zabraknąć to woda.
Do kompozycji "rodzinnej" na wilgotnym stanowisku, np. pod starym murem do wymienionych będą pasować dodatkowo byliny: brunnera - odmiany o ozdobnych liściach, ułudka wiosenna i nawrot czerwonobłękitny. Zielono-błękitno-srebrna grupa ogórecznikowatych to dobre tło dla pojedynczych okazów o intensywnie czerwonych liściach lub kwiatach.
W ogrodach ekologicznych żywokost jest na wagę złota, ponieważ z jego liści można produkować wartościowy nawóz płynny. Z racji dużej zawartości potasu, wapnia, żelaza i magnezu liście te są również cennym składnikiem kompostu. W dobrych warunkach żywokost może się nadmiernie rozrastać, dlatego nie należy go łączyć z niskimi roślinami. Mimo że żadna roślina w tej grupie nie jest szkodliwa, osoby o bardzo wrażliwej skórze mogą zauważyć podrażnienia po zbieraniu żywokostu lub ogórecznika, bo na nich włoski charakterystyczne dla całej rodziny są najbardziej wyczuwalne i drapiące.
Z Ameryki pochodzi światłolubny przedstawiciel tej rodziny - heliotrop peruwiański, krzew nie zimujący w naszych warunkach w gruncie. Heliotropy kwitną na fioletowo i mają intensywny fiołkowo-waniliowy zapach. Przeniesione jesienią do mieszkania jaśnieją: kwiaty stają się jasno-fiołkowe, a nowe liście są jasnozielone. Nie należy ich wtedy dodatkowo nawozić, ponieważ reakcja wynika ze zmiany oświetlenia a nie z niedoboru składników. Wyniesione wiosną na dwór w ciągu 2-3 dni ściemnieją.
Czerwiec 2015, Katarzyna Misiak
2015